Hôp số tự động 6 cấp: Cấu tạo, nguyên lý hoạt động và cách sử dụng

Hộp số tự động 6 cấp là gì?

Hộp số tự động có tên tiếng anh là Automatic Transmission bao gồm hai loại chính là hộp số tự động vô cấp và hộp số tự động có cấp. Đây là loại hộp số được lắp ở xe ô tô, có khả năng tự động thay đổi tỷ số truyền động mà không cần sự điều khiển của người lái xe trong điều kiện lái xe bình thường. Trong các loại hộp số tự động phổ biến thì hộp số tự động 6 cấp vẫn được sử dụng nhiều nhất.

Hộp số tự động 6 cấp là loại hộp số xe được trang bị bộ chuyển động 6 số, có chức năng thay đổi tỷ số truyền động vòng tua của động cơ và momen xoắn của bánh xe. Bộ chuyển động 6 số tương đương với 6 cấp, vì thế bộ máy tính trên xe ô tô sẽ có thêm nhiều sự lựa chọn để cân bằng giữa mômen cản trên bánh xe và momen xoắn của động cơ. Vì thế người dùng có thể dễ dàng điều khiển xe như đỗ , lùi, lái xe bằng các cần số, điều khiển và các nút bấm vật lý.

Hộp số tự động 6 cấp có những ưu điểm vượt trội như tiết kiệm nhiên liệu, chuyển số cực nhanh và mượt, dễ dàng điều khiển xe và hạn chế thấp nhất tình trạng chết máy.

Cấu tạo hộp số tự động 6 cấp

Hộp số tự động 6 cấp được cấu tạo bởi những bộ phận chính sau đây:

    Bộ truyền bánh răng hành tinh:

Đây là bộ phận đóng vai trò quan trọng nhất và không thể thiếu của hộp số tự động 6 cấp. Cấu tạo của bộ truyền bao gồm bánh răng bao, bánh răng hành tinh, bánh răng mặt trời và cần dẫn.

    Bộ biến mô thủy lực:

Được thiết kế nằm ở giữa vị trí hộp số và động cơ, đây là một loại khớp nối được tạo nên bởi chất lỏng. Chức năng của bộ biến mô thủy lực là truyền momen xoắn từ động cơ tới trục để vào hộp số. Cấu tạo của bộ phận này bao gồm bộ bánh bơm được kết nối với động cơ, tuabin kết với stator định hướng môi chất và hộp số.

    Bộ điều khiển điện tử:

Đây là bộ phận chính đóng vai trò chuyển số tự động của xe ô tô. Bộ điều khiển điện tử sẽ tiếp nhận các thông tin đầu vào thông qua các tín hiệu cảm biến và xử lý thông tin, cung cấp dòng điện tới các van để đóng hoặc mở đường dầu truyền của các ly hợp.

    Bộ ly hợp thủy lực:

Bộ ly hợp thủy lực được tạo nên từ các tấm thép ma sát, đĩa ma sát, piston và lò xo. Bộ phận này hoạt động trên nguyên lý các đĩa ma sát và tấm ma sát được xếp chồng lên nhau.

    Dầu hộp số tự động:

Tên tiếng anh của dầu hộp số tự động là ATF (Automatic Transmission Fluid. Bộ phận này có những chức năng quan trọng như truyền momen trong bộ biến mô, làm mát các chi tiết chuyển động, điều khiển hoạt động của ly hợp và phanh,..

Nguyên lý hoạt động

Hoạt động của hộp số tự động 6 cấp luôn được diễn ra rất mượt mà dựa vào nguyên lý momen xoắn từ trục khuỷu động cơ rồi truyền sang biến mô thủy lực, và từ biến mô thủy lực sẽ truyền ngược lại vào hộp số. Từ đó, tín hiệu cảm biến từ bộ điều khiển điện tử sẽ hoạt động và cho phép mở hoặc đóng các đường dẫn đến hợp ly. Điều kiện để momen xoắn truyền tới trục ra ở hộp số thì phải đóng lại 2 ly hợp.

    Trường hợp xe di chuyển về trước: ly hợp tiến và ly hộp số tương ứng với tốc độ xe sẽ đóng lại.

    Trường hợp xe giữ ở số trung gian: chỉ có ly hợp số 2 của xe bị đóng lại và ly hợp tiến sẽ được mở. Điều này khiến cho momen xoắn không thể truyền tới trục ra của hộp số.

    Trường hợp xe lùi về sau: ly hợp số 2 và số 5 sẽ đóng lại đối với hộp số tự động 6 cấp gồm có 5 số tiến và 1 số lùi.